تازه سرليکونه
د (احکام) نورې ليکنې
تازه سرليکونه
بېلابېلې ليکنې
د مسلمان په ژوندانه کې د نیت اهمیت او فائدې (۲)
  تعلیم الاسلام ویب پاڼه
  February 27, 2019
  0

ليكنه : مفتي احسان الله رشاد / تعلیم الاسلام ویب پاڼه


نیت د روح مثال لري ، او عمل د جسد ، له جسد نه چې روح لیري شي ، په مړو کې حساب وي ، پر مړي بیا څوک حساب هم نه کوي ، په نیت سره وړوکی عمل ستر جوړیږي ، او مباح ورباندي عبادت ګرځي ، کله خو یوازي په نیت سره سړی د ثواب حقداره ګرځي ، همدا نیت دی ، چې د الله د قربت وسېله جوړیږي ، په نیک نیت سره عمل صالح او په بد نیت سره عمل فاسد ګرځي ، نیت یو معیار دی ، د اعمالو لپاره یو ترازو دی ، په څومره مستوا چې نیت وي ، هومره به د عمل وزن وي .


 علامه انور شاه الکشمیري رحمه الله تعالی په حجة الله البالغة (۲/ ۱۳۰)کې وايې : خبردار ! نیت د روح په شان دی ، عبادت ورته جسد دی ، جسد بې له روح ژوند نلري .


علامه ابن قیم رحمه الله تعالی په اعلام الموقعین : ۳ / ۹۰ کې وايې : د ټولو عباداتو بنسټ نیت دی ، یو عمل هم تر هغو عبادت نه بلل کیږي ، تر څو چې نیت ورسره ملګری نسي ، نو ځکه علماء وايې، چې که یو څوک په اوبو کې ولویږي ، خو د غسل کولو نیت يې نه وي ، او یا په حمام کې د صفايې لپاره ځان پرېمنځي ، او یا د ګرمۍ له امله پر ځان اوبه توۍ کړي ، د دې سړي غُسل په اتفاق سره عبادت نه بلل کیږي ، ولي چې د عبادت نیت يې نه دی کړی .


همدا شان که یو څوک د عادت له مخي خوراک او څښاک و نه کړي ، او یا په یو کار کې د مصروفیت له امله خوراک ونه کړي ، خو د عبادت نیت يې نه وي ، نو دا سړی روژه دار نه بلل کیږي ، که د کعبة الله پر شاوخوا یو څوک د یو شي د پيدا کولو لپاره ګرد را ګرځي ، د عبادت نیت يې نه وي ، نو طواف نه بلل کیږي ، او که یو چا و فقیر ته هبه او یا هدیه ورکړه ، د زکات نیت يې نه وو ، نو زکات نه بلل کیږي ، که یو څوک په مسجد کې کښېناستی او د اعتکاف نیت يې نه وو ، نو معتکف نه بلل کیږي .


د همدې کتاب په ۳ / ۹۱ مخ کې ابن قیم رحمه الله تعالی لیکي : نیت د عمل روح او اصل ده ، او عمل پر نیت ولاړ دی ، عمل د نیت تابع دی ، که نیت فاسد وو ، عمل هم فاسد دی ، او که نیت سالم وو ، عمل هم سالم دی ، په دې هکله رسول الله صلی الله علیه وسلم دوې داسي خبري کړې ، چې کافي او شافي دي ، هغه دا دي : «إنما الأعمال بالنيات، وإنما لكل امرئ ما نوى» د اولي جملې مطلب دا دی : عمل تر نیته تعلق لري ، او د دوهمي جملې خلاصه دا ده : چې عامل چې د کوم شي نیت وکړي ، بس هغه په لاس ورځي .


امام ابن التيمية رحمه الله تعالی په مجموعة الفتاوی : ۲۲/۲۴۳ کې لیکي : رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمايې : «نية المرء أبلغ من عمله» ، یعني : د عمل څخه بغیر پر نیت هم ثواب مرتب کېدلای شي ، او له نیت نه پرته عمل نه قبلیږي .


مطرف بن عبد الله رحمه الله تعالی وايې : د زړه صلاح د عمل تر صلاح پوري اړه لري ، او د عمل صلاح د نیت صلاح ته اړتیا لري .


جعفر بن حیان رحمه الله تعالی وايې : نیت د اعمالو باچا دی ، د نیت په صحت سره عمل صحیح کیږي ، او په فساد سره يې عمل فاسد کیږي . (الزهد لاحمد)


امام نووي رحمه الله تعالی وايې : نیت د اعمالو د تصحیح لپاره یو معیار دی ، که نیت صالح وو ، نو عمل هم صالح دی او که نیت فاسد وو ، نو عمل هم فاسد دی .


ابن المبارک رحمه الله تعالی فرمايې : ډیر ځله وړوکی عمل په نیت سره ډیر ستر جوړ سي ، او ډیر ځله ستر عمل په نیت سره وړوکی سي .


لقمان حکیم رحمه الله تعالی وایې : د یقین حقیقت صبر دی ، او د عمل حقیقت نیت دی .


همدا نیت دی ، چې سړی خپل هدف ته رسوي ، بې له نیت عبادت هیڅ معنا نلري ، رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمايې : « إنما الأعمال بالنيات ، و إنما لكل امرئ ما نوى ، فمن كانت هجرته إلى دنيا يصيبها ، أو إلى امرأة ينكحها ، فهجرته إلى ما هاجر إليه » صحيح البخاري (۱/ ۶)، یعني : عمل تر نیت اړه لري ، د څه چې نیت وکړې هغه به ورکول کیږي ، څوک چې د دنیا په نیت هجرت وکړي ، وربه کوله شي ، او که د یو ښځي سره د نکاح په نیت هجرت وکړي ، نو د څه لپاره چې هجرت کړی وي ، بس هجرت يې د هغه لپاره دی .


له یاد حدیث نه په واضح ډول ښکاري ، چې اسلام د عمل جوهر ته ډیر اعتبار ورکوي ، نو ځکه رسول الله صلی الله علیه وسلم ارشاد کوي : «إن الله لا ينظر إلى أجسادكم، ولا إلى صوركم، ولكن ينظر إلى قلوبكم» . صحيح مسلم (۴/ ۱۹۸۶) . یعني : الله مو اجسادو ، صورتونو او اعمالو ته نه ګوري ، بلکي : ستاسو زړونو ته ګوري.


نیت د عمل لپاره زیات اهمیت لري ، له صالح نیت سره عمل هم صالح ګرځي ، او له فاسد نیت سره عمل هم فاسدیږي ، او له نیک نیت سره د بدن ټول اعضاء صالح ګرځي ، رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمايې : ألا و إن في الجسد مضغة : إذا صلحت صلح الجسد كله ، و إذا فسدت فسد الجسد كله ، ألا و هي القلب . (صحيح البخاري :۱/ ۲۰) . یعني : یاد ساته ! په بدن کې یوه ټوټه ده ، کله چې هغه جوړه شي ، نو ټول بدن وسره جوړیږي ، او کله چې هغه فاسده او خرابه شي ، نو ټول بدن ورسره خرابیږي ، خبردار ! چې هغه زړه دی. او د نیت ځای هم زړه دی .

 


 

د نیت اهمیت تر دې اندازې پوري ډیر دی ، چې کله به یو چا کار نه وي کړی ، عمل به يې نه وي کړی ، حرکت به یې نه وي کړی ، خو یوازي په نیت کولو سره د عمل ثواب ورکول کیږي په یوه حدیث کي راځي :


 إن بالمدينة أقواماً ، ما قطعنا وادياً ، و لا وطئنا موطئاً يغيظ الكفار ، و لا أنفقنا نفقة ، و لا أصابتنا مخمصة إلا شاركونا في ذلك و هم بالمدينة ، فقيل له : کيف ذلك يا رسول الله ؟ فقال : حبسهم العذر فشاركوا بحسن نية . (احیاء العلوم/ بخاري هم په ورته خو مختصرو الفاظو روایت کړی دی)


 یعني : په مدینه کې داسي خلک شته ، چې هغوی په غرو کې مزل نه دی کړی ، نه يې کفارو ته تکلیف رسولی دی ، نه يې د الله په لار کې پيسې لګولي دي ، نه به کوم تکلیف ورته پيښ شوی وي ، خو بیا هم دوی له موږ سره برابر شریک دي ، او سره له دې چې دوی په مدینه کې ناست دي ، یو چا ترینه پوښتنه وکړه ، چې دا نو څرنګه ؟ ده ورته وویل : د عذر له امله پاتي دي ، او د ښه نیت له وجهي له موږ سره شریک دي .


په نیت سره عمل قبلیږي ، که نیت خراب وو ، عمل ضائع کیږي ، د دې مثال داسي دی ، لکه یو سړی چې د یو شي د اسنادو د حاصلولو لپاره ډیر تکلیف وکړي ، پیسې ولګوي ، خو وروسته يې خیال نه وي ، په خطا سره هغه سند د یو عام کاغذ په نیت سره وشلوي ، نو په دې وړه غلطي سره د میلنونو پيسو نقصان ورته ورسیږي ؛ همدا شان که یو څوک ډیري پيسې ولګوي ، حج وکړي ، جهاد وکړي ، علم حاصل کړي ، نور زیات عبادتونه وکړي ، خو نیت يې فاسد وي ، نو ټول تکلیف ، پيسې او عبادتونه يې ضائع دي .

 

ـــــــــــــــــ

لومړۍ برخه: د نیت معنا ، محل ، حکمت او فائدې

تبصره
يو نوم خامخا وليکئ.دغه نوم تر ٤٠ تورو زيات دى.
برېښناليک خامخا وليکئ.دغه برېښناليک تر ٤٠ تورو زيات دى.دغه برېښناليک باوري نه دى!.
متن خامخا وليکئ.متن تر وروستي بريده رسېدلى دئ.

  که نه لوستل کېږي دلته کليک وکړئ.  

سرته