تازه سرليکونه
د (احکام) نورې ليکنې
تازه سرليکونه
بېلابېلې ليکنې
د قربانۍ یا اختري د حیوان مسائل
  تعلیم الاسلام ویب پاڼه
  August 28, 2017
  0
سرچینه: تعلیم الاسلام ویب پاڼه 2017-08-28
 
 د قربانۍ حيوان
 په قربانى کي پسونه ، وزګړي ، غواوي او اوښان حلاليږي ، نر او ماده فرق پکښي نه لري ګاميښي د غوايو په جنس کي شمېرل کيږي . 
 
د پورتنيو حيوانانو څخه ماسيوا نور حيوانان په قرباني کۍ نه صحيح کيږي ، همدا ډول وحشي پسونه او غوايي هم په قرباني کي نه صحيح کيږي .
 
پسه او وزګړى يو نفر قرباني کولاى سي ، په غوايي او اوښ کي تر اوو نفرو شريکان کېدلاى سي ، خو د هر يوه ونډه بايد تر اومي کمه نه وي .
 
غوا او اوښ تر اوو تنو کم کسان هم په برابر شراکت يا د ونډو په حساب حلالولاى سي ، د مثال په ډول دوه کسان کولاى سي چي اوښ حلال کړي نيم قيمت يې يو او نيم قيمت يې بل ورکړي ، داسي هم کولاى سي چي دوې برخي يې د يوه شريک او پنځه برخي يې د بل شريک وي .
 
د قربانۍ سن
د قربانۍ حيوان به د عمر له مخي ثَنِي وي ، په اوښانو کي ثَنِي هغه پنځه کلن اوښ ته وايي چي پښه يې په شپږم کال کي وي ، په غوايو کي دوه کلن غوايى چي په پښه يې په دريم کال کي وي ثَنِي بلل کيږي ، په پسونو او وزګړو کي يو کلن چي پښه يې په دوهم کال کي وي ثَنِي بلل کيږي ، البته په پسونو کي د شپږو مياشتو غټ ورى لا هم په قربانۍ کي صحيح کيږي .
 
 د قربانۍ عيبونه
د قربانۍ د حيوان دوه ډوله عيبونه دي ، يو يې هغه عيبونه دي ، چي د هغو لکبله يې قرباني نه صحيح کيږي بل يې هغه عيبونه دي چي د هغو لکبله يې قرباني کول کراهيت پيدا کوي .
 
لاندي څلور عيبونه د علماوو په اتفاق د قربانۍ مانع ګرځي : 
 
١_ ړوندتيا : په سترګه ړوند حيوان په قرباني کي نه صحيح کيږي .
 
٢_ ګوډتيا : ښکاره ګوډ حيوان چي د  حلالېدلو تر ځايه پخپله نسي تلاى هم په قرباني کي نه صحيح کيږي .
 
٣_ ډنګرتيا : داسي ډنګر حيوان چي په هډو کي يې ماغزه وچ سوي وي يعني يو مخ ډنګر ، پوست او هډوکي وي هم په قرباني کي نه صحيح کيږي .
 
٤_ غوږ پرې : داسي حيوان چي د غوږ نيمه برخه يې پرې سوې وي هم په قربانۍ کي نه صحيح کيږي .
 
فقهاء پر پورتنيو عيبونو نور عيبونه هم قياس وي چي هغه همدا ډول يا تر دې لا هم زيات عيب ګڼل کيږي لکه په دواړو سترګو ړوند حيوان ، پښه يا لکۍ پرې حيوان ، دا ډول غاښ وتلى حيوان چي يو غاښ يې لا هم په خوله کي پاته نه وي ، مورزاده بې غوږى حيوان ، دا ډول حيوان چي پزه يا د تيو سرونه يې پرې سوي وي ، پورته ياد سوي حيوانان هم په قرباني کي نه صحيح کيږي ، ځکه دا هم ټول غټ غټ عيبونه دي .
 
کوچني عيبونه
د قرباني د پاره تر ټولو غوره روغ رمټ حيوان دى خو دا چي په حيوانانو کي څه ناڅه عيبونه وي ، نو ځکه کوچني عيبونه د قرباني مانع نه ګرځي  . 
 
خو دا چي کوم عيب غټ او کوم عيب کوچنى دى ،  پدې اړوند د امام ابوحنيفه رحمة الله علیه څخه څلور ويناوي رانقل سوي دي ، يو قول يې چي هغه د امام  ابويوسف او امام  محمد قول هم دى دا دى : وايي که د غوږ زياته برخه يې پاته وه يعني د غوږ د نيمايي څخه يې لا هم لږ برخه پرې وه دا کوچنى عيب بلل کيږي ، قرباني يې صحيح ده البته کراهيت لري .
 
د لکۍ يې هم دا ډول حکم دى ، که تر نيمايي زياته برخه يې پاته وه نو قرباني يې د کراهيت سره صحيح ده ، خو که د غوږ يا لکۍ نيمه برخه يې پرې وه بيا يې قرباني صحيح نه ده . 
 
کوک : مورزاده کوچنى غوږي حيوان ته کوک وايي ، د کوک پسه قرباني صحيح کيږي پدې شرط چي د غوږ زياته برخه يې پرې سوې نه وي . 
 
هغه حيوانان چي غوږونه يې سوري وي يا يې د غوږ د څوکې ، يا د يوه او بل اړخ څخه څه څه اندازه پرې سوي وي ، لکه دروږي پسونه يا يې غوږ په غيچي څيري سوى وي خو ټوټې يې په ځړيږي ، د هغه قرباني کول کراهيت لري ، خو که د غوږو پرې سوي برخي يې نيمايي ته رسېدلي نو بيا يې قرباني نه صحيح کيږي .
 
د ښکر ماتي حيوان قرباني صحيح ده ، البته که ښکر يې بيخي په بيخ کي مات سوى وو او دماغ ته رسېدلى وو نو بيا يې قرباني نه صحيح کيږي .
 
غوره قرباني
د قرباني د پاره تر ټولو غوره حيوان چاغ ، ابلک ښکرور ، خصي مږ دى ، ځکه رسول الله صلی الله علیه وسلم به همدا ډول پسه قرباني کاوه ، د اکثرو په آند منده تر خصي افضل ګڼل کيږي ، ځکه په ځينو رواياتو کي د رسول الله صلی الله علیه وسلم د قربانۍ په صفت کي فحيل راغلى دى فحيل ومنده ته وايي .
 
 د قربانۍ وخت
 
د قربانۍ د حلالو وخت د لوى اختر د لومړۍ ورځي څخه بيا د دريمي ورځي تر لمر لوېدو پوري دى . 
 
د ښار د هستوګنو او هم د هغو ځايونو د هستوګنو کوم چي هلته د اختر لمونځ ادا کيږي د قربانۍ وخت د اختر د لمانځه څخه وروسته دى ، دا کسان که د اختر تر لمانځه دمخه قرباني وکړي په قرباني کي نه شمېرل کيږي ، البته د صحرا خلک کوم چي د اختر لمونځ ورباندي نسته هغوى د اختر د اولي ورځي د سپېدو څخه وروسته هم قربانى حلالولاى سي .
 
د قربانۍ د حلالو د پاره د هغه ځاى وخت معتبر دى کوم چي هلته حلاليږي ، د ښار هستوګن که خپله قربانۍ صحرا ته وليږي نو وکيل يې د اولي ورځي د سپېدو څخه وروسته هم حلالولاى سي ، ځکه هلته د اختر لمونځ نه ادا کيږي .
 
د صحرا هستوګن که خپله قرباني ښار ته وليږي وکيل يې د اختر تر لمانځه دمخه نسي حلالولاى ځکه په ښار کي د اختر لمونځ ادا کيږي .که په يو وطن کي اختر يوه ورځ دمخه وي او هستوګن يې خپله قرباني داسي وطن ته وليږي ، چي هلته اختر يوه ورځ وروسته وي ، د همدې کس وکيل کولاى سي چي د اختر په دريمه ورځ يې قرباني حلاله کړي ، که څه هم دا ورځ د مُوَكِّلٌ په وطن کي د اختر څلورمه ورځ کيږي .
 
ماخذ: فقه المبتدي، دوهم ټوک
مؤلف: مولوي محمد عمر خطابي 
 
اړونده لیکني: 
د لوی اختر او قربانۍ مسایل
د اضحیې یا قربانۍ ضروري احکام
غوره قرباني، ذبحه د اهل کتاب ذبحه
 
تبصره
يو نوم خامخا وليکئ.دغه نوم تر ٤٠ تورو زيات دى.
برېښناليک خامخا وليکئ.دغه برېښناليک تر ٤٠ تورو زيات دى.دغه برېښناليک باوري نه دى!.
متن خامخا وليکئ.متن تر وروستي بريده رسېدلى دئ.

  که نه لوستل کېږي دلته کليک وکړئ.  

سرته