تازه سرليکونه
د سود علت
 
  April 4, 2013
  0
الله جل جلاله په قران کريم کي په لنډ ډول د سود حرمت بيان کړى دى ، نبي کريم صلی الله علیه وسلم د سودي مالونو شپږ توکي راته ښودلي دي .

مجتهدينو لکه امام ابوحنيفه ، امام مالک ، امام شافعي او امام احمد حنبل رحمهم الله هر يوه په خپل هاند او اجتهاد د همدې شپږو شيانو د تفاضل او نَساء د حرام والي علت څيړلى دى .

ابوحنيفه رحمه الله د سود علت جنس او قدر بولي . ځکه چي په دغو شپږو شيانو کي سره زر او سپين زر مَوْزُوني دي په تاله خرڅيږي ، پاته څلور يې مَكِيلي دي ، د رسول الله په زمانه کي په پيمانه پلورل کېدله . 

دغه شپږ شيان که هر يو د خپل جنس په مقابل کي پلورل کېدى نو يو د بل څخه يې زياتوب او هم يې د پور سودا رسول الله صلی الله علیه وسلم منع کړې ده او که يو جنس د بل جنس سره تبادله کېده هلته يې تفاضل جايز خو پور يې منع کړى دى ، د دې څخه دا جوتيږي چي هم جنسي او هم قدري تفاضل او پور دواړه حراموي او يوازي هم قدري يا يوازي هم جنسي د نَساء يعني د پور پلور حراموي .

د شيانو خپل منځي ذاتي يووالي ته جنس وايي ، مثلا غنم د غنمو هم جنس دي ، سره زر د سرو زرو هم جنس دي .

قدر كَيْل او وزن ته وايي ، په پيمانه خرڅېدونکي شيان لکه غنم او وربشي يو د بل هم قدره دي ، ځکه د اندازې په وصف کي مشترک دي ، دواړه مَكِيلي دي او په كَيْل پلورل کيږي . 

سره زر او سپين زر هم قدره دي ځکه د اندازې په وصف کي مشترک دي ، دواړه مَوْزُوني دي ځکه په وزن خرڅيږي .

 دا چي جنس او قدر د سود علت دى نو هرهغه شى چي هغه په تاله خرڅيږي که په خپل هم جنس پلورل کېدى بايد سر په سر او لاس په لاس خرڅ سي .

همدا ډول هرهغه شى چي هغه په پيمانه خرڅيږي که په خپل هم جنس پلورل کېدى بايد سر په سر او لاس په لاس وپلورل سي .

که يو مَكِيلي جنس لکه غنم په بل مَكِيلي جنس لکه وربشي پلورل کېدل هلته که د يوه د پيمانې مقدار زيات د بل دا کم وي نو پروا نه کوي خو سودا به يې لاس په لاس وي .

يوه صاع غنم په دوو صاعو وربشي خرڅول جايز دي البته لاس په لاس به وي ، ځکه نَساء يعني يو نقد بل يې پور حرام دى .

دغه ډول هرهغه شى چي هغه په تاله خرڅيږي که په خپل هم جنس پلورل کېدى بايد سر په سر او لاس په لاس وپلورل سي .

که يو مَوْزُوني جنس لکه سره زر په بل مَوْزُوني جنس لکه سپين زر پلورل کېدى هلته که د يوه وزن زيات د بل دا کم وي نو پروا نه کوي خو سودا به يې لاس په لاس وي .

سره او سپين زر که څه هم بېل بېل جنسونه دي خو دا چي د قدر په صفت کي يو دي يعني دواړه په تاله خرڅيږي ، که يو د بل سره تبادله کېدله سودا به يې لاس په لاس وي .

ماخذ: فقه المبتدي، دریم ټوک- معاملات
مؤلف: مولوي محمد عمر خطابي
 
تبصره
يو نوم خامخا وليکئ.دغه نوم تر ٤٠ تورو زيات دى.
برېښناليک خامخا وليکئ.دغه برېښناليک تر ٤٠ تورو زيات دى.دغه برېښناليک باوري نه دى!.
متن خامخا وليکئ.متن تر وروستي بريده رسېدلى دئ.

  که نه لوستل کېږي دلته کليک وکړئ.  

سرته