تازه سرليکونه
د (اسلام او ساينس) نورې ليکنې
تازه سرليکونه
بېلابېلې ليکنې
د طاعون د مرض حقیقت
  تعلیم الاسلام
  December 5, 2016
  0
لیکنه: مولوي عنایت الله علمي / تعلیم الاسلام ویب پاڼه
 
اوس راسی چي د اسلامي دین حکمت او عظمت په یوه بله موضوع کي وڅېړو، هغه دا چي رسول الله صلی الله علیه وسلم  فرمايي: 
 
که مو په یوه مځکه د طاعون د مرض واورېده تاسي هغه ځای ته مه ورځی او که په یوه مځکه کي طاعون پيښ سو او تاسي په هغه ځای کي واست نو د هغه ځایه څخه مه راوزی.
 
چي د حدیث شریف لفظ داسي دی:
«إذا سمعتم بالطاعون بأرض فلا تدخلوها وإذا وقع بأرض وأنتم بها فلا تخرجوا منها» [رواه البیهقي وغیره]
 
عجبه خبره ده وايي: که مو په یوه مځکه کي د طاعون د مرض د نشرېدو واورېده تاسي هغه ځای ته مه ور ننوزی (و هغه ځای ته مه ورځی) دا خو معلومه خبره تاسي هلته مه ورځی، ځکه دغه مرض ساري مرض دی د یوه څخه بل ته نقلیږي، نو تاسي هلته د دې د پاره مه ورځی چي تاسي په دغه مرض اخته نه سی.
 
دلته د مرض د سرایت یا نقل کېدلو خبره یاده سوه چي په عربي کي عَدوه ور ته وايي، نو دغه د مرض د نقلېدلو پر موضوع به په وروسته کي مفصل بحث راسي إن شاء الله تعالْی.
 
بیرته د حدیث شریف موضوع ته راسه چي رسول الله صلی الله علیه وسلم  فرمايي: تاسي د طاعون یا بل هر ساري مرض او وبا و مځکي ته مه ورځی، د دې په فایده خو پوه سوو، او دا چي فرمايي: که تاسي د دغه طاعون یا وبا په مځکه کي واست مه ځني را وزی، دا څنګه او ولي؟ 
 
زه خپل ورور، د اکا زوی، نور أقربا، آشنایان او ګاونډیان په خپلو سترګو وینم چي یو په بل پسي مري، نن جوړ او روغ دی خو سبا و قبر ته وړل کیږي، نو رسول الله صلی الله علیه وسلم  ما څنګه امر کوي چي زه باید دغه د مرض د ښار څخه و نه وزم؟ دلته په دغه ښار کي د انتحار او ځان وژني د پاره پاته سم؟ 
 
کوم وخت چي د عمواس په نامه سره یو شدید طاعون په شام کي پيښ سو دا هغه وخت ؤ چي امیرالمؤمنین حضرت عمر رضی الله عنه  د نورو صحابۀ کرامو په ملګرتیا شام ته رهي وه نو په حیرت کي پاته سوه چي آیا دغه سفر پسي پوره کړي او که بیرته را وګرځي؟ او بیا چي د مهاجرینو او انصارو مشران په دغه باره کي د بحث او مشورې د پاره سره راټول سوه چي آیا دغه ښار ته چي طاعون پکښي نشر سوی دی ورسو؟ او که د دغه ښار څخه دباندي او لیري پاته سو؟ 
 
دغه مشوره د مهاجرینو او انصارو د مشرانو په منځ کي روانه وه، چا ویل د الله جل جلاله  د قَدَر څخه به څنګه او چیري تښتو؟ او چا بیا ویل: خپل ځانونه څنګه او ولي په خطر او هلاک کي واچوو؟ تر څو چي د دغه اختلاف فیصله د امیر المؤمنین حضرت عمر رضی الله عنه  په هغه قول سره وسوه چي ویل د الله جل جلاله  د قَدَر څخه د الله جل جلاله  و قَدَر ته ورځو، که مرض د الله جل جلاله  قَدَر دی خو صحت هم د الله جل جلاله  قَدَر دی، دا هم قَدَر دی او هغه هم قَدر دی، نو حضرت عمر رضی الله عنه  د تشویش څخه ځان وایستی ویل که هلته په شام کي د ناروغۍ قَدَر سته خو دلته تر شام دباندي د صحت قَدَر هم سته او صحت تر مرض ښه دی، نو خو د موږ دغه د نفعي او صحت قَدَر اختیاروو.
 
مګر بیا هم په صحابۀ کرامو کي د دغه طاعون د قانون په پوهېدلو کي تشویش او اندېښنه موجود وه چي باید څنګه معامله ورسره وسي؟ ورسو که یا؟ په دغه وخت کي د اصحاب کرامو څخه یو نفر چي عبدالرحمْن بن عوف رضی الله عنه  ؤ راغلی او ویل په دې باره کي زما سره د رسول الله صلی الله علیه وسلم  حدیث سته چي فرمايي:
 
«إذا سمعتم بالطاعون بأرض فلا تدخلوها وإذا وقع بأرض وأنتم بها فلا تخرجوا منها» [رواه البیهقي و غیره]
 
د طبابت له نظره
 
اوس نو دا چي مه ورځی د دې په مقصد خو پوه سوو او دا چي مه ځني راوزی آیا دا انتحار او ځان وژنه نه ده؟ اوس به د دغه پوښتني جواب واورو:
 
فضیلة الشیخ عبدالمجید الزّنداني وايي: څلور میاشتي د مخه د یوه ډنمارکي عالِم سره چي نوم یې (ډاکټر جون هَنَوَرد لارسون) ؤ یو ځای او مخامخ سوم چي دغه ډاکټر د جراثیمو، میکروبو او د هغو د امراضو متخصص ؤ، نو مي دغه ډاکټر ته و ویل: که ته پر یوه ښار حاکم یې او په دغه ښار کي د طاعون مرض نشر سو ته څه کوې؟ 
 
ډاکټر و ویل: زه به د ښار پر شا و خوا پولیس را وګرځوم دغه ښار ته به د دباندي څخه د خلکو ننوتل منعه کړم او د دغه ښار څخه به را وتل منعه کړم، ما و ویل دا چي ته و ښارته د خلکو ننوتل منعه کوې د دې په مقصد پوهیږو چي دباندني خلک په دغه مرض اخته نه سي، مګر د دغه ښار څخه د خلکو وتل ولي منعه کوې؟ ډاکټر و ویل: په دغه آخرنیو وختو کي ډیرو نوو علمي څېړنو او تجربو موږ ته دا راښکاره کړي او معلومه کړې ده: 
 
کوم وخت چي په یوه ښار یا منطقه کي طاعون نشر سي نو د دغه ښار یا منطقې خلک په سلو کي ۹۵ په دغه میکروب اخته کیږي یا په بل عبارت په سل کي پنځه نیوي کسان دغه میکروب د ځان سره لري، یعني تقریباً ټول خلک په دغه میکروب ولړل سي، مګر هغه کسان چي پر دوی د دغه مرض آثار ښکاره کیږي هغه په سلو کي لس یا شل نهایتي تر دیرشو پوري رسیږي.
 
ما ویل: ښه هغه پاته کسان کوم چي د مرض آثار نه دي پر ښکاره سوي او په سلو کي اویا یا اتیاوو ته رسیږي هغه ولي د دغه ښاره څخه دباندي نه پرېږدې؟ ډاکټر و ویل: ځکه دوی په خپلو بدنو کي د دغه مرض میکروب لري مګر هغه د دوی دفاعي قوت پر دغه میکروب غالبه سوی دی، نو د دوی حالت داسي سو چي د دوی په جسم کي میکروب سته مګر دوی ته ضرر نه ور رسوي، ځکه د دوی جسم وقایه پیدا کړې ده، د ده جسم و ده ته د دغه میکروب ضد ور جوړ کړی دی، او د دغه ښار په ځینو خلکو کي د دغه مرض آثار په یوه معینه، محدوده او خفیفه درجه کي فقط د زکام یا د حرارت د زیاتوالي پر شکل ښکاره کیږي، ډاکټر نور هم پسي زیاته کړه او ویل: 
 
اوس نو که دغه جوړ سړﺉ په دغه خپله منطقه کي چي طاعون پکښي نشر سوی دی پاته سي پر ده کوم خطر نسته، ځکه په ده کي د دفاعي قوت له طرفه داسي یو مقاومت پیدا سوی دی چي د ده څخه دغه مرض پوري وهي لکه دﺉ چي د دغه مرض په مقابل کي واکسین سوی وي، مګر که دغه سړﺉ د دغه ښار څخه ووزي نو دﺉ په داسي حال کي وزي چي د دغه مرض میکروب، جرثوم او بکتیریا ور سره دي نو دﺉ دغه مرض و یوه بل نوي ښار ته نقلوي چي ښايي د دغه یوه نفر وتل د میلیونو انسانانو د هلاک سبب وګرځي، خو بالمقابل په دغه ښار کي د دغه سړي پاته کېدل ده ته کوم خطر نه لري او د ده دپاره انتحار یا ځان وژنه هم نه بلل کیږي، ځکه د ده جسم د دغه مرض په مقابل کي مقاومت پیدا کړی دی.
 
شیخ عبدالمجید وايي ما و دغه ډاکټر ته و ویل: تر څه وخته به دغه خلک په دغه ښار کي پاته وي نه به ځني وزي؟ ډاکټر و ویل: پسله څه وخته دغه میکروب غیر ساري ګرځي یعني د یوه څخه بل ته نه نقلیږي او نورو خلکو ته یې ضرر نه رسیږي، نو ځکه په دغه طاعوني ښار کي د څه مودې دپاره د دغه ښار د خلکو پاته کېده ښه او بهتر دي تر څو چي دغه میکروب آرامیږي او هغه د سرایت یا نقلېدلو خاصیت او صفت کوم چي د وباء سبب ګرځېدی د لاسه ورکوي، او په تدریج سره دغه مرض بیرته ورکیږي.
 
ډاکټر نور هم و ویل: نو د طاعون د مرض دپاره ښه او غوره علاج دا سو چي د پولیس په واسطه د دغه ښاره څخه د خلکو وتل او ننوتل منعه کړل سي.
 
سبحان الله! ښه متوجه سی چي زموږ د دین حکمت او عظمت درمعلوم سي، د اوسني عصر د پرمخ تللي علم او تمدن پوهان او پروفیسران په خپلو حساسو آلاتو او لابراتوارو دغه موضوع پسله ډیرو څېړنو او تجربو اوس په دغه دقت سره کشف کړه، خو زموږ د دین لارښوونکي څوارلس سوه کاله دمخه په هغه وچ رېګ او صحراء کي چي نه تمدن ؤ نه علم، نه لابراتوارونه وه نه طبي درسونه او فاکولتې، دغه موضوع په ډیرو ساده الفاظو کي بیان کړې ده او فرمايي: که مو په یوه مځکه کي د طاعون د نشرېدلو واورېده هغه ځای ته مه ورځی او که په هغه مځکه کي واست مه ځني راوزی.
 
په والله دغه کلام د بل چا له طرفه نه سي ویل کېدلای بېله دې څخه چي هغه دي نبي مرسل وي او وهغه ته د هغه چا له طرفه ورښوول کیږي چي د ټول عالَم او کائناتو خالِق دی.
 
ماخذ: طب او اسلام
 
د اسلام او ساینس اړوند نوري ګټوري لیکني: اسلام او ساینس
 

 

تبصره
يو نوم خامخا وليکئ.دغه نوم تر ٤٠ تورو زيات دى.
برېښناليک خامخا وليکئ.دغه برېښناليک تر ٤٠ تورو زيات دى.دغه برېښناليک باوري نه دى!.
متن خامخا وليکئ.متن تر وروستي بريده رسېدلى دئ.

  که نه لوستل کېږي دلته کليک وکړئ.  

سرته